Yaban Kazları

Kuş türleri arasında yer alan bir hayvan türüdür. Diğer kuşların aksine balıkçıl olarak da bilinmektedir. Bitkilerin yerine genellikle küçük balıklar ile beslenirler. 1930’da Atlantik kıyısı boyunca deniz bitkilerinin ani bir yok oluşu bu tür üzerinde ciddi bir etki yaratmış olabilir. Kazlar diğer gıda kaynaklarına uyum sağlayabildiğinden ve deniz bitkilerinin bu alanlarda kısmen toparlandığından, türlerin sayısı üzerinde uzun vadeli olumsuz bir etki görülmemiştir. Başka bir kaz türü, kuzeyde karabaşlı mersin gibi yuvalar ve şimdiye kadar çok az göç yapmıştır. Bu küçük kazlar yaz aylarında ve kışın kıyı bölgelerinin karakteristiğidir.

Çoğu kuş gözlemcisi, Kuzey Amerika’nın iki kıyısı boyunca kışlama sürülerini gözlemlediklerinden onları tanır. Yaz ve kış habitatları arasında seyahat ettikleri zaman, büyük toprak veya açık denizden geçerken birkaç yüz metrelik rakımda uçabilirler. Genellikle uzun mesafelere göç eder ve sürülerde seyahat ederler. Kanada Merkez Kutup Bölgesi’nin kuşları Hudson Körfezi’nin doğu tarafına doğru hareket ediyor; daha sonra kıtada, James Körfezi’nin güneyinden Amerika Birleşik Devletleri’nin Atlantik kıyısının orta kısmına kadar kesintisiz uçuyorlar. Alaska’da, çok sayıda kaz Izembek bölgesinde toplanır ve daha sonra neredeyse aynı anda su üzerinde uzun bir uçuş yapmak için Pasifik kıyısındaki kışlık bölgelere gitmektedir. Göç eden sürülerde yüksek irtifada uçabilir. Kış kuşları ilkbaharda çoğu kazdan daha uzun süre kalabilirler, çünkü Kuzey Kutup Bölgesi’nin kıyı ıslah alanları yaza kadar yuva yapmak için uygun değildir. Kazların Latince’deki adı Anserini’dir.

Özellikleri

Çift bağ genellikle kışlık bölgelerde oluşur. Çoğu zaman, türler serbest kolonilerde çoğalırlar. Yuva: tundra göletlerindeki küçük adalarda, genellikle kıyıdan yaklaşık 1 ila 8 km uzaklıkta, düşük çim düzlüklerinde hafif yüksekliklerde bulunur. Çoğu zaman, yuva fırtınaların gelgiti tarafından yok edilebilir. Yuva, çok miktarda aşağıya dizilmiş, çimen ve diğer malzemelerin sığ bir konteyneridir.

Kaz türleri arasında Kanada Kazı, Çin Kazı, Linda Kazı, Landes Kazı, Mast Kazı, Mamut Kazı, Toulouse Kazı, Mısır Kazı, Afrika Kazı, Roman Kazı, Germen Kazı, Amerikan Buff Kazı, Sebastopol Kazı, Emden Kazı bulunmaktadır. Birbirleri arasında belirgin farklar olup, kilo ve boyları arasında da farklılıklar bulunmaktadır.

Kazların beslenme 

Kazlar diğer kuş türlerine göre biraz daha farklıdır. Göç ve kış aylarında su bitkileri besler. Kullanılabilir olduğu sürece deniz bitkilerini tercih eder. Ayrıca denizlerdeki küçük balıkları, yeşil alg ve diğer bitkileri tüketir. Üreme bölgelerinde otları, su kulaklarını ve diğer bitkileri yerler. Ayrıca, bazı küçük böcekler, yumuşakçalar, solucanlar ile beslenirler.

Kazlarda üreme

 çiftleşme sonbahar döneminde olur. Kazlar tek eşlidir ve ölene kadar aynı eşiyle sürekli çiftleşir. Yuvadan çıktıktan 1 ya da 2 gün sonra yuvadan ayrılırlar, her iki ebeveyn de onlara bakıp kendi yiyeceklerini bulabilmeleri için onları beslenme alanlarına götürür. Arktik dağ silsilesindeki uzun saatler ışığında, her an yavruları besler ve yavrular hızla gelişir. 40-50 günde tüylenme süreci başlar. Tüylerin rengi sütlü beyaz ve soluk zeytin yeşili arasında, yuva tarafından lekelenmiş olarak nitelendirilir. 22 ila 26 gün süren inkübasyon sürecine sadece dişi kaz bulunur. Kazların tek eşli olduklarını biliyormusunuz? Dişi ve erkek, hayatlarının sonuna kadar aynı eşe sahip olur. Çoğu kaz eşinin ölümünden sonra çok uzun yaşamaz ve kendisini açlığa terk eder.

Kaz ömrü

 Kazların ömrü ortalama 4 ila 6 yıldır. Kaz sürülerinin büyük bir bölümü göç esnasında meydana gelen fırtınalar ya da benzer doğa olayları ile telef olur.

Kaz Gölü Kuş Cenneti (Yaban Hayatı Geliştirme Sahası) - Tokat

Ülkemizde Kaz dendiğinde akla ilk gelen Kaz Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası'nın toplam koruma alanı geldiğini bir çoğumuz biliriz. 1170 hektar olan göl alanı 73 hektar kuru, 201 hektar sulu olmak üzere toplam 274 hektardır. Rakımı ise yaklaşık 535 metredir. Tokat il merkezine uzaklığı 39 kilometre, Turhal İlçesi'ne 19 kilometre, Pazar İlçesi'ne 11 kilometre, Zile ilçesine 23 kilometredir. Kaz Gölü Yaban Hayatı Koruma Sahası, yeniden değerlendirilerek 4915 sayılı kara avcılığı kanununun 4. maddesi uyarınca Bakanlar Kurulunun 13.09.2006 tarih ve 2006/10966 sayılı kararı ile Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak kararlaştırılmış, 05.10.2006 tarih ve 26310 sayılı Resmi Gazetede ilan edilmiştir.

Kaz Gölü, göçmen kuşların göç yolları üzerinde bulunmasından dolayı kuş türlerine konaklama imkanı sağlamaktadır. Kuluçka dönemlerini Kaz Gölü'nde geçiren göçmen kuşların geçişleri mart ayı içinde başlar mayıs ayı başlarına kadar devam eder. Erken gelmiş kuşlar nisan sonu mayıs ayının ortalarında doğru ilk yavrularını çıkarırlar. Haziran ayının sonlarına doğru yavrular palazlanıp uçmaya hazır hale gelir. Temmuz ayı başlarında da ilk göçler başlar ve devam eder. Kışı gölde geçiren göçmen kuşlar eylül-ekim aylarında gelirler ilkbahar ile birlikte havaların ısınmaya başlamasıyla kuzeye göç ederler.

Kaz Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası sucul eko sisteme sahip olmakla beraber yerli ve göçmen kuşların yuvalanma, kuluçkalanma alanıdır. Sucul eko sistem alanı içerisinde mevcut popülasyonda yaşamını sürdüren 108 çeşit kuş türü olmasına rağmen yıl içerisinde aylar itibariyle tür sayısında değişmeler söz konusudur. Bu kuşlardan bazıları, Saksağan, Kara Leylek, Ak Leylek, Angıt, Alaca Balıkçıl, Gri Balıkçıl, Ak Kuyruksallayan Büyük Beyaz Balıkçıl, Sutavuğu, Sakarmeke, Elmabaş, Kamışçın, Batağan, Sazbülbülü, Karatavuk, Ördek türleri, Kaz türleri, Çulluk, Serçe, Sığırcık, Kızılgerdan, Sögütçerçi, Karakızılkuyruk, Kızkuşu, Çıkrıkçın, Çıvgın, Çayır incirkuşu gibi türlerdir. 2009 yılında yapılan envanter sonucu 73 adet kuş türünün olduğu tespit edilmiştir.

Turhal ve Pazar ilçe sınırları dahilinde bulunan Kaz Gölü sulak alanlar statüsüyle anılmakta olup, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olmasıyla büyük önem taşımaktadır. Göl çevresinde herhangi bir sanayi kuruluşu mevcut olmadığından göl ve çevresinde sanayiden kaynaklanan kirlenme söz konusu değildir.